Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de Merkez Bankası temel olarak para ve kur politikalarını düzenlemek ve banknot dolaşımını sağlamaktan sorumludur. 11 Haziran 1930 tarihinde bir anonim şirket olarak kurulmuş bulunan Merkez Bankasının temel amacı, fiyat istikrarını sağlamaktır.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası resmi sitesinde bu şekilde tarif ediliyor.

Dikkatli okursak şu kısım çok önemli TCMB (Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası) yani Türkiye Cumhuriyeti değil, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası şeklinde yazılıyor çünkü banka anonim bir şirket.

ABD başkanlarından, T.Jefferson, A.Lincoln, J.A.Garfield gibi başkanlar merkez bankası kurulması fikrine karşı çıkmışlardır. Çıkan ekonomik kriz sonucunda borçlanmak zorunda kalan ABD, başkan W.Wilson döneminde merkez bankasının kurulmasına izin vermiştir ( 1913 ). ABD başkanı W.Wilson daha sonra “ben dünyanın en talihsiz insanıyım. ülkemi farkında olmadan harap ettim. Bu büyük sanayi ülkesi, bir avuç elitin eline geçti. Bundan sonra hiçbir hükümet bunların sözünün dışına çıkarak hareket edemez ( Rothschild ve Rockefeller ).” demiştir.

17. yy da bir savaşta borçlanmak zorunda kalan İngiltere kralı N. Rotschild’e, İngiltere’de merkez bankası kurma izni vermiştir.

N. Rotschild ” İmparatorluğu yönetmek için kimin kral olduğu hiç umurumda değil. Çünkü Britanya’nın para arzını kim kontrol ediyorsa, imparatorluğuda o kontrol eder. Ben Britanya’nın para arzını kontrol ediyorum”.

Osmanlı Devleti’de ilk dış borcu aldığında yabancılara Osmanlı Bankası kurma izni vermişti ve bu bankaya 30 yıllık kağıt para basma yetkisini verdi (1863). Osmanlı Bankası bu yetkiyi 1914 yılına kadar kullandı. 1924 yılında ise bankaya verilen para basma yetkisi 1935 yılına kadar uzatıldı. Osmanlı Bankasının hissedarları arasında Rotschild’de vardı.

1931 tarihinde TCMB yabancı ortaklarında olduğu bir anonim şirket olarak kuruldu. Anayasanın ilgili maddesine göre TBMM’ne ait olan para basma yetkisi TCMB’na verildi. Küçük bir ayrıntı, madeni paraların basıldığı darphane devlete ait bu yüzden madeni paraların üzerinde “TÜRKİYE CUMHURİYETİ” yazıyor. Kağıt para basma yetkisi olan TCMB’nın bastığı banknotlarda ise “TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI” yazıyor. Küçük bir “İ” nelere kadir :))

Merkez bankası özel bir şirket olarak kuruluyor. Ülkede kullanılan parayı basma ve dolaşıma sokma yetkisi alıyor. Bastığı her parayı piyasaya borç olarak veriyor. Kısacası merkez bankası para yaratıyor ve satıyor.

2016 yılında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan şöyle demişti :

” Dediler ki, Merkez Bankası bağımsızdır, şudur, budur… Tamam o yine bağımsızlığını oynasın, benim ona resmen müdahale etme yetkim var mı ? Yok. Ama böyle bir şey yapılıyorsa ben de kalkacağım, eleştirimi yapacağım. Çünkü halkımın karşısında tokadı yiyen benim, başındaki bürokrat değil. Öyleyse uyarımı yapacağım, o da çözüm yollarını bulsun. Tokadı ben yiyeyim, sefayı o sürsün, yok öyle bir şey.”