Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi yanında bulunan dünyaca ünlü 5 yıldızlı Hilton Otel’in altında hizmet veren Navitas Spa Sarnıç isimli bir işletme, bin 500 yıllık tarihi sarnıcı SPA (masaj) merkezi olarak kullanıyor. Tarihi yapının, masaj salonu olarak kullanılması ise tepkilere neden oldu. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün gelen şikayetler üzerine 2023 yılında işletme hakkında suç duyurusunda bulunduğu öğrenildi.
Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi yanında bulunan dünyaca ünlü 5 yıldızlı Hilton Otel’in altında hizmet veren Navitas Spa Sarnıç isimli bir işletme, bin 500 yıllık tarihi sarnıcı SPA (masaj) merkezi olarak kullanıyor. İşletmenin resmi internet sitesinin ‘hakkımızda’ bölümünde, “Büyülü bir atmosferde eşsiz bir spa keyfi yaşamak istiyorsanız Navitas’ı tercih edin. Sultanahmet’in kalbindeki Hagia Sofia Mansions İstanbul, Curio Collection by Hilton bin 500 yıllık tarihi sarnıcın içinde modern bir spa merkezine ev sahipliği yapıyor. Navitas Spa, kişiye özel hizmet veren ve eşi benzeri olmayan bir merkez. Burada üst düzey pek çok hizmet sunuluyor. Masaj terapileri ruh, beden ve akıl uyumuna odaklanıyor. Egzotik Orta Asya masajlarını profesyonel ekipler uyguluyor. 13 farklı masaj ve bakım paketi sunan Navitas Spa’da Uzak Doğu, İsveç, Aromaterapi, Mum, Sultan, Sıcak Taş masajı ve Sihr-i Sarnıç çift terapi paketleri sıklıkla tercih edilen bakımlar arasında yer alıyor” ifadeleri bulunuyor.
MASAJ VE JAKUZİ SALONUNA ÇEVRİLEN TARİHİ SARNICA KAÇAK EKLENTİLER YAPILDI
Tarihi sarnıcın masaj salonu olarak kullanılması ise tepkilere neden oldu. Vakıf, kamu ve özel mülkiyete ait olduğu belirlenen tarihi sarnıcın, kentsel arkeolojik sit alanında ve Sultanahmet Meydanı ve Barbaros Evleri Turizm Merkezi Geçiş Dönemi Koruma Esasları ve Kullanma Şartları çerçevesinde kaldığı tespit edildi. Navitas Spa Sarnıç işletmesinin restorasyon projesine uygunluk verilen tarihi sarnıcın, masaj ve jakuzi salonuna çevrilmesinin ardından kaçak eklentilerle birlikte yapının aslını bozduğu öğrenildi.
BAKANLIK SUÇ DUYURUSUNDA BULUNDU
Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü sarnıcın masaj salonuna çevrilmesinin ardından iletilen şikayetleri dikkate alarak 2022 yılında çalışmalara başladı. Sarnıç ve mahzendeki kaçak eklentilerin 6 ay içerisinde kaldırılması talep edildi. Navitas Spa Sarnıç ise talebi dikkate almayarak yerli ve yabancı turistlere hizmet vermeye devam etti. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 2023 yılında aykırılıkların kaldırılmaması üzerine suç duyurusunda bulunuldu. Vakıfların azınlık hissesi nedeniyle kaçak eklentileri tarihi yapıdan kaldıramazken, 31 Aralık 2024 tarihinde Fatih Belediyesi’nden tarihi sarnıçta aykırılıkların neler olduğunun açıkça belirtilmesi ve onaylı projelerin iletilmesi talep edildi. Fatih Belediyesi Kurul Müdürlüğü tarafından talebin ardından bir çalışma gerçekleştirdi. Yapılan çalışmalarda, tescilli sarnıç ve mahzen yapılarına ilişkin girişe bitişik konumda cam bir eklenti olduğu, üst kotta jakuzi mantığında 120 santimetre derinliğinde deneyim havuzu bulunduğu ve bu kısımda 2 adet sütunun yer aldığı, alt kotta soyunma kabinleri, masaj, sauna ve hamam mekanlarının bulunduğu belirlendi. Miras intikali ile 60’a yakın mülkiyet sahibi olan tarihi sarnıcın ruhsatsız olduğu da tespit edilirken, tarihi yapıya zarar veren işletme, 27 Kasım 2024’te vergi muafiyeti talebinde bulundu. Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü tarafından bu talep aykırılıkların giderilmesinin ardından değerlendirileceğini bildirdi.
KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI’NDAN TARİHİ SARNIÇ İÇİN AÇIKLAMA
Tarihi sarnıcın masaj salonuna çevrilmesine ilişkin yazılı açıklama yapan Kültür ve Turizm Bakanlığı, “Kamuoyuna yansıyan “Bin 500 Yıllık Sarnıcı Masaj Salonuna Çevirdiler” başlıklı habere konu olan İstanbul‘daki taşınmaz kültür varlığına ilişkin Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 2022 yılında kaldırma kararı verilmiş, 2023 yılında da suç duyurusunda bulunulmuştur. İstanbul İli, Fatih İlçesi, Cankurtaran Mahallesi’nde yer alan sarnıç, kentsel arkeolojik sitte kalmakta olup 1. grup korunması gerekli taşınmaz kültür varlığıdır. Söz konusu sarnıcın, bir otel işletmesi tarafından havuz olarak kullanıldığına ilişkin şikayetler üzerine ilgili Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğünce gerekli iş ve işlemler ivedilikle başlatılmış ve 15 Kasım 2022 tarihli Kurul kararı ile sarnıç ve mahzendeki aykırılıkların 6 ay içerisinde ilgili idare denetiminde kaldırılmasına karar verilmiştir. Bahse konu izinsiz uygulamaların kaldırılmaması üzerine alınan 26 Aralık 2023 tarihli Kurul kararı ile suç duyurusunda bulunulmuş ve aykırılıkların giderilerek rölöve, restitüsyon ve restorasyon projelerinin iletilmesine karar verilmiştir. Akabinde ilgililerince tescilli taşınmaza ilişkin vergi muafiyeti talebi iletilmiş ve 27 Kasım 2024 tarihli Kurul kararı ile söz konusu talep taşınmazdaki aykırılıklar giderilmediği için uygun görülmemiştir. İlgili Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğünün muhtelif yazıları ile alınan kurul kararlarının takibi yapılmış ve en son 19 Aralık 2024 tarihli Müdürlük yazısı ile ilgili Kurumlara kurul kararı gereklerinin ivedilikle yerine getirilmesi ve izinsiz uygulamaların kaldırılması istenilmiştir. Fatih Belediyesi’nin 31 Aralık 2024 tarihli yazısı ile kurul kararının yerine getirilebilmesi için aykırılıkların neler olduğunun açıkça belirtilmesi ve onaylı projelerin iletilmesi istenilmiştir. İlgili Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü’nün 28 Ocak 2025 tarihli yazısı ile taşınmazdaki aykırılıklar ayrıntılı şekilde ifade edilerek onaylı projeleriyle birlikte izinsiz uygulamaların ivedilikle kaldırılması için ilgili Belediyesine iletilmiştir” ifadelerine yer verildi.
